نشریه پژوهش در مهندسی عمران و معماری ایران
پیاپی 22 (پاییز 1400)

شبکه راه های زمینی به علت وسعت کاربری های مختلف، سهولت استفاده، کم هزینه و استفاده عمومی آن، به ویژه برای طبقات متوسط و کم درآمد جامعه و همچنین گستردگی آن به فرا سوی مرزها، از خدمت رسانی و بهره دهی زیادی برخوردار است. نقاط شروع و پایان سفرهای زمینی از جمله اساسی ترین، مهمترین و بحرانی ترین گزینه های تصمیم گیری و اجرای برنامه های اقتصادی و اجتماعی جوامع محسوب می شوند. تشخیص و تعیین چنین مکان هایی در هر شهر و منطقه، از استراتژی های مقیم توسعه شهری و منطقه ای است. به صورت ساده می توان گفت ترمینال به شکل امروزی مکانی است در شهر که وظیفه حمل و نقل مسافر را از شهری به شهر دیگر بر عهده داشته و هدف نهایی اش ارایه خدمات به مسافرین می باشد. حمل و نقل به منزله شریان های حیاتی کشورها و چشم انداز توسعه نمادی بنیادین و بدیهی ترین نشانه های سطح توسعه پایدار در جوامع وحکومت ها به شمار می رود. از نگاهی دیگر حجم مبادلات جهانی، لزوم توسعه ارتباطات وسرعت و حجم عملکرد بخش حمل و نقل را به گونه فزاینده ای هویدا می سازد در این میان حمل و نقل کالا و مسافر، فعالیت های زیر بنایی و زیر ساختی در روند توسعه تلقی می شود و بنا به اعتقاد کارشناسان در صورت عقب ماندگی در این بخش، عقب افتادن سایر بخش های اقتصادی و اجتماعی امری طبیعی و گریز ناپذیر خواهد بود. با طراحی پایانه با مطالعات انجام شده و ارایه طرح برای ساخت میتوان به منظر شهری نامطلوب و ترافیک، حاصل از نبود ترمینال مرکزی برای این قسمت از استان کمک کرد. همچنین برای این قسمت از شهر قم می توان رونق زیادی به کسب و کار رانندگان اتوبوس و سواری ها و ساکنین این منطقه بخشید. در نهایت پایانه طراحی شده با وسعت حدود 5 هکتار در جنوب غربی شهر قم مکانیابی گردید.

افزایش ریزگردها در سالهای اخیر در جنوب ایران و کشورهای خاورمیانه موجب توجه به روش های جدید کنترل و مهار آنها شده است. در این مقاله ضمن مروری بر منشا ایجاد ریزگردها به بررسی تحقیقات صورتگرفته بر روی مکانیزم فرسایش، عوامل تاثیرگذار بر فرسایش بادی، مکانیزم جریان ریزگردها و روش های کنترل آنها پرداخته شده است. از بین روش های به روز مهار ریزگردها به بررسی پلیمرهای تولید شده برای این منظور پرداخته شده است که از آن جمله میتوان به پلیاکریل آمید و پلیوینیل استات اشاره نمود. همچنین محققان ایرانی با استفاده از ضایعات ساختمانی و پلیمرهای موجود اقدام به کنترل ریزگردها نمودهاند که استفاده از درصد مناسبی از این مواد میتواند ریزگردهای ناشی از فرسایش بادی را تا 90 %کنترل نماید.

تدوین برنامه فیزیکی و تعیین سطوح کتابخانه های عمومی به حوزه، خصوصیات عملکردی، میزان تجهیزات و امکانات آنها بستگی دارد. طراحی کتابخانه ها با توجه به حوزه دسترسی آنها باعث می شود که کتابخانه مورد نظر بسته به شعاع سرویس- دهی دارای ریزفضاهای متفاوتی باشد؛ چنانچه ممکن است اگر به این مهم توجه نشود کتابخانه ای با فضاهای غیر ضروری طراحی و ساخته شود که همیشه مقرون به صرفه نیست. بین جمعیت استفادهکننده از خدمات کتابخانه و ریزفضاهای آن ارتباط وجود دارد. بیشتر پژوهشگران تنها اشاره ای به این موضوع نموده اند ولی به بستر شکل گیری آن توجهی ننموده اند. این پژوهش برای نخستین بار روش تعیین فضاهای مورد نیاز کتابخانه ها را برای جمعیت 15000 نفر مورد بررسی قرار میدهد. نوشتار پیشروی برمایه داده های کتابخانه ای و مشاهده بنا نهاده خواهد شد. حوزه دسترسی کتابخانه های مختلف مورد شناخت و بررسی قرارگرفت، ریزفضاهای کتابخانه هایی که در حوزه دسترسی متفاوت هستند هم مطالعه شد و این دو مورد درهم آمیخت. این مقاله برآن است تا با بررسی تاثیر جمعیت استفاده کننده از خدمات کتابخانه بر ریز فضاهای آن، معماران را به سمت آفرینش فضاهای مفید و قابل استفاده سوق دهد. در این مقاله ابتدا به معرفی فضاهای مورد استفاده برای کتابخانه های با حوزه های جمعیتی متفاوت و سپس تعیین ریزفضاهای مناسب برای حوزه جمعیتی 15000 نفر پرداخته خواهد شد. با بررسیهای به عمل آمده آشکار شد که براساس تفکرات عوام مردم بسیاری از ریز فضاهای کتابخانه برای این حوزه جمعیتی ضروری نمیباشند.

تحقیق حاضر از لحاظ روش تحقیق توصیفی- پیمایشی همبستگی و از لحاظ هدف از نوع کاربردی است. جامعه آماری در این تحقیق شامل مهندسین و کارشناسان ستادی و عملیاتی پروژه‌های انبوه ساز مشهد به تعداد 200 نفر می‌‌باشد، حجم نمونه با کمک جدول فرمول کوکران 132 نفر به دست آمده است، سپس با کمک نمونه گیری تصادفی پرسشنامه توزیع شده است. جمع‌‌آوری اطلاعات از دو پرسشنامه، پرسشنامه پرسشنامه استاندارد درویش و همکاران (1391) و پرسشنامه استاندارد استرس شغلی استفاده شده است. که هر دو پرسشنامه مذکور بر اساس طیف پنج درجه‌‌ای لیکرت تقسیم بندی شده‌‌اند، روایی آن به تایید استاد راهنما رسیده است و پایایی آن‌‌ها با کمک ضریب آلفای کرونباخ سنجیده شده است. داده‌‌های گردآوری شده از طریق پرسشنامه، وارد سیستم نرم افزار SPSS گردید. برای تحلیل استنباطی متغیرها به منظور تجزیه و تحلیل آماری داده‌‌ها از آزمون‌‌های مختلف آماری شامل آزمون کولموگروف اسمیرنوف و آزمون معادلات ساختاری استفاده شد. نتایج تحقیق فرضیه نشان داد مدیریت استراتژیک منابع انسانی بر کاهش استرس شغلی پرسنل شاغل در پروژه‌های انبوه سازی مشهد با توجه به شیوع ویروس کرونا منفی 80 درصد تاثیر گذار بود.

  از دیرباز انسان ها در کنار هم و به صورت دسته جمعی می زیسته اند. کم کم و با گذر زمان این اجتماعات انسانی گسترش یافته و از زندگی قبیله ای و روستایی، به زندگی شهری روی آورده شده است. اما همزمان با رشد سریع جوامع شهری، فرهنگ اجتماعی رشد نیافته و عقب مانده است. گسترش سریع شهرها و شرایط پیشرفته ی زندگی شهری نسبت به زندگی روستایی و قبیله ای، افراد را برای مهاجرت به شهر تشویق نموده است. اما همزمان با این مهاجرت، افراد مهاجر فرهنگ قبیله ای و روستایی را همراه خود به شهر آورده اند و در شهر با رویارویی با فرهنگ شهری، دچار تضاد و تناقض گشته اند. همین امر سبب بروز مشکلات و معضلات فراوانی در جوامع شهری گردیده است. تفاوت طبقاتی، شکاف نسل ها، پیشرفت سریع وسایل ارتباطی، شلوغی و آلودگی شهرها و... از جمله مسایلی هستند که افراد مهاجر با آن مواجه شده و دچار چندگانگی گشته اند. این مشکلات گریبان تمامی افراد جامعه را می گیرد و همه را به نوعی درگیر می کند. از این رو ارگان ها و نهادهای اجتماعی و شهری وظیفه دارند برای حل این مشکلات و معضلات بکوشند. وظایف اداره ی شهرها در میان این ارگان ها توزیع شده و هر یک به نحوی برای حل این مشکلات، تلاش می کنند. از آن جا که امکان و احتمال جلوگیری از ورود افراد به شهرها تقریبا ناممکن است، اصلی ترین و واقع بینانه ترین روش برای کمک به رفع این معضلات، افزایش سطح فرهنگ شهرنشینی شهروندان می باشد. این امر با همکاری و مشارکت کلیه ی ارگان ها امکان پذیر می شود. اما در این میان می توان گفت مدیریت شهری نقش پررنگ تری نسبت به بقیه بر عهده دارد و از این نهاد بیش از سایرین انتظار می رود. آنچه پژوهشگر را به تحقیق در این زمینه ترغیب کرد، مشاهده ی آثار زیان بار عدم رشد فرهنگ در لایه-های مختلف جامعه می باشد. از این رو این مقاله با هدف بررسی مسئله ی فرهنگ شهرنشینی شهروندان و نقش مدیریت شهری در افزایش این فرهنگ به نگارش درآمده است. ابتدا فرهنگ شهرنشینی تعریف و به معضلات ناشی از پایین بودن آن در سطح جوامع شهری اشاره شده و سپس به توصیف نقش مدیریت شهری و ارتباط آن با ارتقاء فرهنگ شهر نشینی اشاره شده است. روش مطالعه کتابخانه ای بوده و با استفاده از پژوهش های پیشین و مطالعات گسترده در این زمینه، به بحث و بررسی پرداخته شده است. طبق یافته های پژوهش، مدیریت شهری می تواند با ساخت مراکز فرهنگی همچون موزه، کتابخانه، فرهنگسرا، سینما، پارک و مراکز تفریحی، مراکز ورزشی، مساجد، رسیدگی به نمای شهر و زیباسازی چشم اندازهای شهری، کنترل ترافیک در شهرهای شلوغ، تشویق افراد برای ماندن در زادگاه خود و آباد سازی آن، کمک به رشد و توسعه ی شهرهای کوچک، برگزاری مسابقات فرهنگی در سطح شهر، آموزش شهروندان از طریق رسانه-ها و فضای مجازی و...گام موثری جهت ارتقاء سطح فرهنگ جامعه بردارد. البته از میزان حضور و همکاری شهروندان نیز نمی توان غافل بود؛ چرا که ارتقای فرهنگ یک ملت جز با اراده و مشارکت خود آن ملت صورت نمی پذیرد.

این مقاله به مرور روش های نهان نگاری جهت انتقال تصاویر و داده های سنجش از دور (هوایی، ماهواره ای و...) می پردازد. در حالت کلی روش های نهان نگاری می توانند کاربردهای متعددی در سنجش از دور داشته باشند، اما این پژوهش، مروری کوتاه بر روش های مبتنی بر درون یابی است. این روش ها تحت دو شرط انتخاب می شوند؛ (1) نهان نگاری رشته بیت (مربوط به داده های غیر تصویری نظیر اطلاعات جغرافیایی، سایر داده های حسگری و...) در تصویر/ویدیو سنجش از دور انجام دهند، و (2) مورد کاربرد آن ها در انتقال بهینه اطلاعات در کانال های با نرخ بیت ناکافی باشد به طوری که به فشرده سازی چند منبعی و تجمیع نیاز باشد (امنیت اطلاعات می-تواند یک هدف فرعی باشد). در این راستا، ابتدا کاربردها و کلیات نهان نگاری با رشته بیت بررسی می شوند، سپس برخی از روش های جدید در قالب جدول کیفی (تکسونومی) مقایسه می شوند و در انتها معیارهای ارزیابی نیز معرفی می شوند. از آنجا که امروزه پلتفرم های تجمیع شده (حسگری، محاسبات و مخابرات) از اولویت های روز پژوهش در سیستم های فیزیکی-مجازی، اینترنت اشیا و کاربردهای آنها در سیستم های صنعتی محسوب می شوند، یک اثر ترویجی به فارسی با محوریت نهان نگاری که بتواند خلاصه ای از محاسبات آگاه به محتوای حسگرها و انتقال بهینه آنها در سیستم های سنجش از دور را مرور کنند، برای خوانندگان داخل سودمند خواهد بود.